BEELD
cirkelvormige radar met draaiende elektromagnetische golven
in de cirkel: de grenzen van de provincie Limburg
rechts en links: oorlogsvliegtuigen en vallende bommen
geluid van elektromagnetische golven
TITEL IN BEELD
“Onder de RADAR”
Borgloon
Amerikaans veldhospitaal
BEELD
luchtfoto van Hoepertingen
BEELD
Luc Wijnants, onderzoeker en eersterangsgetuige, staat op de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
LUC WIJNANTS VERTELT
Ik ben Luc Wijnants. Ik ben geboren en getogen in Hoepertingen. Wij staan hier onder de poort van het Kasteel Mariagaarde, waar aan het einde van Wereldoorlog II, het 67ste militair veldhospitaal tijdelijk gestationeerd was.
BEELD
videobeelden van de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
LUC WIJNANTS VERTELT
Het 67ste veldhospitaal volgde eigenlijk de frontlinie op. Het was zo dat de gewonden ter plaatse werden verzorgd, maar de zwaargewonden werden afgevoerd naar een veldhospitaal. Dat veldhospitaal volgde 20 à 30 kilometer de frontlinie op. Vandaar dat die hier gestationeerd waren.
BEELD
historische foto’s van de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde, met ziekenwagens, vrachtwagens en militairen
LUC WIJNANTS VERTELT
Toen ik op Kasteel Mariagaarde vrijwilligerswerk deed, vond ik per toeval een foto waarop Amerikaanse voertuigen te zien zijn en soldaten, hier op de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde.
BEELD
videobeelden van de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
LUC WIJNANTS VERTELT
De foto was ondertekend door een zekere Rich Hancock. Wie was Rich Hancock? Dat was een soldaat die hier gedurende Wereldoorlog II gestationeerd was, die meegedaan had aan dat “67ste” … Via internet zocht ik naar de naam Rich Hancock. Ik heb honderden “Rich Hancocks” aangeschreven. Bij wonder trof ik iemand die zei: “Maar … dat was mijn vader”. Die vader was twee maanden geleden gestorven toen ik zijn zoon contacteerde. De zoon zei: “Ik ga eens in de doos van de oorlogssouvenirs rommelen bij mijn vader, om te zien of ik daar nog iets vind”. Daar werden nog foto’s van Hoepertingen gevonden, genomen aan het station en ook een foto van een konvooi dat op de Steenweg richting Tongeren reed.
BEELD
historische foto’s van een militair konvooi op de Tongersesteenweg en het station in Hoepertingen, tijdens de winter
LUC WIJNANTS VERTELT
Op die foto’s is te zien dat Hoepertingen helemaal vol sneeuw lag. Dus het was een hele koude winter.
BEELD
historische foto’s van het poortgebouw van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
LUC WIJNANTS VERTELT
Ik heb verder gezocht en op een universiteit in Amerika vond ik een dagboek van een zekere William Welling die, vanaf de dag van zijn rekrutering, vertelt wat hij heeft meegemaakt tijdens Wereldoorlog II.
BEELD
videobeelden van de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
LUC WIJNANTS VERTELT
Hij is vertrokken in Pennsylvania. Hij komt op 10 december in Hoepertingen aan. Hij vertelt ook in een passage over Hoepertingen, over wat hij heeft meegemaakt. Hij vertelt dat de meisjes van Hoepertingen redelijk “gek” van hem waren en dat de mensen uit de omgeving heel vriendelijk waren. Die wisten natuurlijk ook dat de oorlog op zijn einde was …
BEELD
historische foto van jongelui uit Hoepertingen en van William Welling met vrienden
LUC WIJNANTS VERTELT
Ik lees u iets voor uit het dagboek van William Welling:
“67ste veldhospitaal Hoepertingen, België. Met de vrachtauto naar Cherbourg, namen we de hospitaalroute naar Le Havre, Parijs, Brussel, naar Luik. Van daaruit zijn we met vrachtauto’s via Tongeren naar Hoepertingen gereden en werden we ingekwartierd in een schoolgebouw in het stadje. Omdat wij nogal veel ruimte in beslag namen, was het er erg druk voor de Belgische kinderen ”.
BEELD
detailopnames uit het dagboek van William Welling
BEELD
Luc Wijnants leest voor uit het dagboek van William Welling
LUC WIJNANTS VERTELT
Op 12 december vertelt hij: “Het 67ste veldhospitaal Hoepertingen. Lossen van materiaal. Dit is nog maar het begin”.
BEELD
detailopnames uit het dagboek van William Welling
LUC WIJNANTS VERTELT
Tijdens het wandelen op een middag ontmoetten Rod, Sarna, Stilt en ik verschillende “belles” uit de stad die ons ’s avonds bij hen thuis uitnodigden. Zo begonnen de nachtelijke bezoeken aan het huis van de familie Lux en aan sommige huizen van hun vrienden. In de familiekringen werd Frans met ons gesproken.
BEELD
videobeelden van de binnenkoer en het dak van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
BEELD
luchtfoto van Hoepertingen
BEELD
Elza Baus, getuige, staat voor de kerk in Hoepertingen
ELZA BAUS VERTELT
Ik ben Elza Baus en ik was 10 jaar tijdens de oorlog. Ik woonde op de Tongersesteenweg nr. 7 in Hoepertingen. Ik liep school in de Langegrachtstraat. Toen we op een dag in de school aankwamen, zaten daar Amerikanen. Wij moesten allemaal aan een kant. Van les volgen, daar kwam niet veel van in huis. Er werd besproken wat ze moesten doen met zoveel kinderen, met alle klassen door elkaar …? Er werd ons gezegd dat het de bevrijders waren en dat we niet bang moesten zijn. Dat hebben ze ons wel uitgelegd. Tijdens de speeltijd, liepen die soldaten tussen ons en wij kregen dan chocolade en van alles … en “sjieken”, wat wij niet kenden … chocolade ook niet. Dat was heel aangenaam.
BEELD
videobeelden van het poortgebouw Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
LUC WIJNANTS VERTELT
In het begin van de oorlog is hier in Hoepertingen een veldhospitaal gestationeerd van het Belgische leger. Dat was eigenlijk de voorbode van Wereldoorlog II. Die barakken, die opstelling hebben ze dadelijk – ze waren hier nauwelijks – afgebroken en ze zijn vertrokken omwille van de naderende Duitse troepen.
BEELD
videobeelden van het oorlogsmonument op het Dorpsplein voor de kerk en het Kasteel Mariagaarde
LUC WIJNANTS VERTELT
Een voorval, dat ik u zeker wil vertellen over de omwonenden hier … Het beeld van de leeuw en de adelaar die op het monument van de gesneuvelden staan, hebben ze onder de grond verstopt om geen represailles te krijgen van de naderende Duitsers.
BEELD
videobeelden van de binnenkoer van Kasteel Mariagaarde in Hoepertingen
TEKST IN BEELD
met dank aan
Luc Wijnants
Elza Baus
Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem
Erfgoed Haspengouw
IOED Haspengouw West
Familie Hancock
Alice Lux
www.onderderadar.be
logo provincie Limburg
Ga terug naar www.onderderadar.be.